Dla pacjentów

Jedyną skuteczną metodą leczenia zaćmy jest jej chirurgiczne usunięcie. Nie ma dowodów na skuteczność różnego rodzaju leków lub suplementów diety.

Leczenie chirurgiczne polega na wykonaniu bardzo małego nacięcia na brzegu rogówki (szerokość cięcia to zazwyczaj od 2,2 do 2,6 mm). Przez to nacięcie chirurg wprowadza cienką igłę, która emitując ultradźwięki rozbija zmętniałą soczewkę na małe kawałki i pozwala na ich odessanie.

W miejsce gdzie była soczewka naturalna, chirurg wprowadza zwiniętą w ciasny rulon sztuczną soczewkę, która następnie rozwija się w oku. Wszczepiona w ten sposób sztuczna soczewka umożliwia w okresie pooperacyjnym widzenie.

Operacja trwa zazwyczaj około 30 minut. Przez cały czas operacji pacjent jest przytomny, ale nie odczuwa bólu dzięki miejscowemu znieczuleniu. Po więcej szczegółów dotyczących operacji prosimy przede wszystkim skontaktować się z Państwa lekarzem okulistą, oraz zapraszamy do działu „Odpowiedzi na pytania dotyczące operacji zaćmy”.

Pytania i odpowiedzi dotyczące leczenia zaćmy

Co to jest zaćma

Jest to zmętnienie soczewki w oku w wyniku starzenia się organizmu (tzw. zaćma starcza). Polega na utracie przezierności soczewki, co w początkowej fazie powoduje gorsze postrzeganie barw, osłabienie kontrastu, pogorszone widzenie nocne. Zaćma nie leczona doprowadza do całkowitej utraty widzenia. Jest to jednakże proces odwracalny. Operacja zaćmy jest jedyną skuteczną metodą leczenia i polega na usunięciu z oka soczewki naturalnej i zastąpienie jej sztuczną.
Jak rozpoznać czy to zaćma?

Pacjenci odczuwający pogorszenie widzenia, mniej wyraźne postrzeganie kolorów, problemy z widzeniem w nocy powinni skonsultować się z lekarzem okulistą. Każdy lekarz okulista podczas rutynowego badania jest w stanie w bardzo krótkim czasie ocenić czy pogorszenie widzenia jest wynikiem powstającej zaćmy.
Jak stan zdrowia pacjenta wpływa na możliwość przeprowadzenia operacji zaćmy?

W procesie przygotowania pacjenta do operacji zaćmy następuje konstultacja z anestezjologiem, który oceni czy stan zdrowia pacjenta pozwala na przeprowadzenie operacji i czy powinien się on do niej w odpowiedni sposób przygotować.
Kiedy operować zaćmę?

Decyzję podejmuje lekarz okulista wraz z pacjentem. Czasami można termin zabiegu odłożyć w czasie, należy jednak wziąć pod uwagę czas oczekiwania na operację zaćmy refundowaną przez NFZ. Najlepiej jest nie zwlekać z zapisaniem się na operację zaćmy, gdyż rozwój tej choroby może być w niektórych przypadkach szybki.
Gdzie można zoperować zaćmę?

Zaćmę można zoperować w oddziale okulistycznym pobliskiego szpitala publicznego, klinikach okulistycznych oraz prywatnych placówkach, które również w ramach NFZ przeprowadzają tego rodzaju zabiegi. Dodatkowo placówki niepubliczne mają możliwość przeprowadzenia zabiegu prywatnego/płatnego bez konieczności oczekiwania w długiej kolejce.
Czy wszystkie sztuczne soczewki są takie same?

Nie. Soczewki różnią się między sobą materiałem z którego zostały wykonane, wymiarami, częstotliwością wystąpienia powikłań, dodatkowymi cechami przekładającymi się na korzyści dla pacjenta jak i dla chirurga podczas operacji. W ośrodkach prywatnych bywa że pacjent ma możliwość wyboru w konsultacji z lekarzem odpowiedniej dla siebie soczewki, która spełni jego wymagania. W przypadku kiedy pacjent ma możliwość wyboru soczewki, bardzo istotne jest aby poświęcił temu swój czas, gdyż przez daną soczewkę będzie patrzył do końca życia. Nie jest bowiem praktykowane wymienianie sztucznej soczewki na inny model.
Ile trwa operacja zaćmy?

Operacja zaćmy trwa do 30 minut.
Czy operacja zaćmy boli?

Mimo że pacjent przez cały czas operacji jest przytomny, nie odczuwa bólu, ponieważ oko jest miejscowo znieczulone. Pacjent czuje dotyk na oku, natomiast nie ból. Nad stanem zdrowia pacjenta podczas operacji, cały czas czuwa anestezjolog.
Jak pacjent ma się zachowywać podczas operacji?

Po wejściu na salę operacyjną pacjent proszony jest o położenie się na stole operacyjnym, na plecach i położyć głowę w wyznaczonym miejscu (panie pielęgniarki pomogą). Powieki i okolice oka operowanego zostaną zdezynfekowane, następnie na twarz zostanie położone obłożenie chirurgiczne z dziurą na oko. Do nosa będą dostarczany tlen za pomocą odpowiednich rurek. Podczas operacji pacjent będzie proszony o trzymanie obu oczu otwartych i patrzenie w światło mikroskopu (co nie będzie trudne dzięki specjalnym rozwórkom założonym na operowane oko). Chirurg przez cały czas operacji będzie pozostawał z pacjentem w kontakcie werbalnym. I to jemu pacjent zobowiązany jest zgłaszać wszelkie niedogodności.
Jak wygląda okres pooperacyjny?

Zazwyczaj pacjent proszony jest o przyjście na badanie kontrolne 1 dzień, 1 tydzień i 1 miesiąc po operacji zaćmy (3 badania). W okresie pooperacyjnym pacjent powinien unikać podnoszenia ciężkich przedmiotów, schylania się, spania na tym boku z której strony jest operowane oko.
Kiedy można dokonać operacji drugiego oka?

O tym decyduje lekarz w porozumieniu z pacjentem, ale zazwyczaj nie wcześniej niż po pełnym wyleczeniu oka pierwszego, czyli 2-3 miesiącach.